Blag 1 - Aoi-Bhlagálaí Claire Halpin, Amharc-ealaíontóir, Léiritheoir agus Oideoir Ealaíon

Is amharc-ealaíontóir, léiritheoir agus oideoir ealaíne í Claire atá lonnaithe i mBaile Átha Cliath. D’oibrigh Claire le réimse grúpaí le fiche bliain anuas ar fud go leor aoisghrúpaí ó leanaí Bunscoile chomh maith le scoláirí sa mheánscoil agus le mic léann, le múinteoirí, le grúpaí pobail, le grúpaí ar a bhfuil míchumas intleachtúil agus le daoine níos sine. Bhí na tionscadail seo ar siúl i réimse suíomhanna agus comhthéacsanna lena n-áirítear i ngailearaí músaeim, sa seomra ranga, i leabharlann, agus i suíomhanna cúraim sláinte, údaráis áitiúil agus i suíomhanna pobail agus thar réimse leathan amscálaí. Déanann Dánlann Olivier Cornet, Baile Átha Cliath ionadaíocht do Claire agus tá sí ag eagrú tionscadal comhoibríoch ealaíontóra darb ainm ‘Imní a dhéanamh faoin Duine eile’ leis an ngailearaí i mí Mheán Fómhair 2017.

Oibrím mar amharc-ealaíontóir, léiritheoir agus oideoir ealaíne ar go leor réimsí éagsúla tionscadal ar fud comhthéacsanna éagsúla thar réimse amscálaí. Is deacair gach trá a fhreastal agus ní bhíonn aon dá lá ná aon dá sheachtain mar a chéile – bíonn taithí ag gach ealaíontóir gairmiúil ar an gcineál sin oibre mar ghairm, mar mhodh maireachtála ach tá siad ar an eolas faoi na dúshláin, na deiseanna agus na duaiseanna a théann leis freisin. Díreoidh mé ar cheann nó péire de na tionscadail sna healaíona san oideachas a bhfuil mé ag plé leo le linn dóibh a bheith á bhforbairt sna chéad cheithre bhlag eile. Tá mé ag obair mar chomhordaitheoir tionscadal agus mar éascaitheoir le haghaidh Straitéisí Smaointeoireachta Amhairc ó Mhárta 2017 ar an tionscadal Scoileanna Comharsanachta SSA de chuid Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath. Is tionscadal straitéisí smaointeoireachta amhairc é Scoileanna Comharsanachta SSA arna mhaoiniú ag Deontas do na hEalaíona Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath i gcomhar le gailearaí darb ainm The LAB Gallery, Scoil Central Model, S.N.B. Naomh Uinsionn, an Baile Bocht, Scoil Náisiúnta Mhuire, Fionnradharc. Tá sé mar chuid de Thionscadal 20/20 – tionscnamh litearthachta le leanaí atá ina gcónaí i mBaile Átha Cliath 1 arna stiúradh ag Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, Oifig Ealaíne Bhaile Átha Cliath agus ag The LAB Gallery.

Is curaclam oideachasúil agus modh teagaisc é Straitéisí Smaointeoireachta Amhairc (SSA), a cruthaíodh chun litearthacht aeistéitiúil agus litearthacht i dteanga agus scileanna smaointeoireachta criticiúla a fhorbairt sa scoláire. Is modheolaíocht é, atá bunaithe ar dhíospóireacht agus ina ndéantar iniúchadh ar chúrsaí ealaíne. D’eascair an modh seo as cúig bliana déag de chomhoibriú idir an síceolaí cognaíoch Abigail Housen, oideoir oilte ó Harvard agus an síceolaí agus an seanoideoir músaeim, Philip Yenawine. Cuirtear béim ar thuiscint an scoláire ar iontas an pháiste agus ar an bpáiste a chur ar a chumas a bheith gníomhach ina f(h)oghlaim féin i gCuraclam Bunscoile na hÉireann faoi láthair. Ligeann an SSA seo cead don scoláire na haidhmeanna seo a bheith aige chomh maith le príomhsmaointe eile den churaclam ar nós spás a chruthú d’eolas an pháiste a bheith mar bhunús na foghlama - tacaíonn an t-éascaitheoir SSA le freagairtí an pháiste seachas an bealach eile thart.

Tá an Scoil Shinsearach Central Model ag obair leis an éascaitheoir SSA, Lynn McGrane ó 2014, arna maoiniú ag Oifig Ealaíne Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath agus ag The LAB Gallery ach úsáid a bhaint as SSA chun staidéar a dhéanamh ar ealaín chomhaimseartha na hÉireann ach cuairteanna a thabhairt ar The LAB Gallery agus i seisiúin sa seomra ranga. IAWATST – taispeántas saothar a bhí in Suimiúil ach Aisteach Freisin ó Bhailiúchán Oifig na nOibreacha Poiblí agus na Roinne Airgeadais, agus ó Bhailiúchán Thuaisceart Éireann, arna roghnú ag an ngrúpa ranga seo, ach úsáid a bhaint as SSA sa phróiseas roghnúcháin. Aidhm agus struchtúr na SSA: Leanfaidh Tionscadal na Scoileanna Comharsanachta ar aghaidh ag úsáid Straitéisí Smaointeoireachta Amhairc chun cur le saineolas ar na healaíona agus chun cur leis an ómós áite agus leis an eispéireas a bhíonn ag leanaí i S.N. Central Model agus na heispéiris sin a roinnt lena gcuid comharsan trí bheith ag comhoibriú go dlúth le dhá scoil (S.N. Naomh Muire, Fionnradharc agus S.N.B. Naomh Uinseann, an Baile Bocht), dhá scoil a bhfuil cleachtóirí oilte SSA iontu.

Chuir mé na Straitéisí Smaointeoireachta Amhairc Praiticiúla do thosaitheoirí i gcrích i mí Mheán Fómhair 2016 le Yoon Kang-O’Higgins, Stiúrthóir Clár SSA agus in éineacht le múinteoirí ón Scoil Central Model (Deirdre Gartland and Bridget Kildee) agus S.N.B. Naomh Uinsionn (Orla Doyle), arna maoiniú ag Oifig Ealaíne Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath. Is sa chéad chéim den tionscadal seo (Márta – Meitheamh) a rinne na Cleachtóirí SSA éascaíocht ar 6 sheisiún le ceithre ghrúpa ranga – na Naíonáin Shóisearacha go dtí Rang a Trí. Bhí na seisiúin seo ar siúl sa Ghailearaí Ealaíne The LAB, Gailearaí Hugh Lane, Gailearaí ArtBox agus bhí siad lonnaithe sa seomra ranga ina ndearnadh iniúchadh ar ealaín chomhaimseartha na hÉireann. Chasamar lena chéile mar fhoireann le haghaidh meantóireachta le piaraí agus chun tacú le seisiúin agus leis an gCúntóir ó Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath Liz Coman agus le seisiúin arna n-éascú le Traenálaí SSA in éineacht le gach cleachtóir SSA. Beidh Seisiún Cleachtais Machnamhaigh ar siúl againn le Yoon Kang-O’Higgins i mí an Mheithimh – is deis í seo lena fháil amach cé mhéad dul chun cinn atá déanta ag gach duine againn ag an staid seo den tionscadal agus cén treo ina bhfuilimid ag dul i gCéim 2, pléifear na hábhair seo a leanas ann: acmhainneacht tógála, SSA a shamhaltú do mhúinteoirí agus breathnú ar mhúinteoirí, íomhánna a roghnú, oiliúnaithe féideartha le haghaidh SSA Praiticiúla do Thosaitheoirí san Fhómhar in 2017. Ní raibh sé de dheis agamsa sa bhlag seo ach struchtúr agus cúlra an tionscadail seo a leagan amach. Sa chéad bhlag eile, déanfaidh mé tagairt do na grúpaí ranga iad féin agus dá múinteoirí, dá bhfreagairtí, dá n-eispéiris agus do mo thaithí féin mar amharc-ealaíontóir gníomhach a úsáideann SSA.

Naisc:

Oifig Ealaíon Chathair Bhaile Átha Cliath     http://www.dublincityartsoffice.ie

Tionscadal Chomhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath 2020             http://dublincityartsoffice.ie/project2020/

S.N. Mhuire, Fionnradharc   https://stmarysartproject.wordpress.com/

Claire Halpin                     https://clairehalpin2011.wordpress.com/