Blag 1: Coláiste Muire (Inis) agus Scoil Mhuire (Inis Díomáin), Co. an Chláir
Buaiteoir Dhámhachtain Doiciméadaithe Thairseach na nEalaíon san Oideachas 2023, Tionscadal Bunchloch (Keystone), Coláiste Muire, Inis. Íomhá le caoinchead ó Edel Doherty
Scríobh múinteoirí ealaíne Aidan Power agus Mary Fahy in éineacht lena scoláirí 5ú Bliain i gColáiste Muire (Inis) agus Scoil Mhuire (Inis Díomáin), Co. an Chláir, na blagiontrálacha seo a leanas. Tugann siad cuntas ar a gcomhoibriú leis na healaíontóirí Mitch Conlon agus James Moran ar an tionscnamh Keystone, arna choimisiúnú ag Comhairle Contae an Chláir chun 20 bliain de chláir ealaíontóirí i scoileanna a cheiliúradh agus a chomóradh ag Oifig Ealaíon an Chláir. Tugadh cuireadh do Art School, an chreatlach choimeádaíochta, arna stiúradh agus arna coimeád ag Jennie Guy leis an tionscadal a chur i gcrích, in éineacht leis an gcomhchoimeádaí Fiona Gannon. Tá an tionscadal seo ar cheann de bhuaiteoirí Dhámhachtain Doiciméadaithe na Tairsí 2023, léigh an fógra anseo.
Díríonn sonraíocht nua Ealaín na hArdteistiméireachta ar ealaín mar thráchtaireacht shóisialta, ealaín pholaitiúil agus shóisialta agus ar ealaíontóirí sa phobal, ar an ábhar seo, roghnaíodh na scoláirí 5ú Bliain ó na scoileanna faoi seach chun páirt a ghlacadh sa tionscnamh.
Is céimí ó Scoil Ealaíne agus Dearaidh Luimnigh - Céim Onóracha i gCriadóireacht agus Ard-Dioplóma in Oideachas Ealaíne, é Aidan Power atá mar bhall de Phainéal Oideachais Chomhairle Dearaidh agus Ceardaíochta na hÉireann agus d’oibrigh sé mar Chomhordaitheoir Réigiúnach don chlár bunscoile CraftEd. Is múinteoir lánaimseartha Ealaíne, Staire agus OSSP faoi láthair é i Meánscoil Choláiste Muire, Inis agus leanann sé ag obair freisin ar a chleachtas cailc phastalach féin.
Comharghrúpa Choláiste Muire
Bhí mé fiosrach láithreach ag an smaoineamh agus an inspioráid laistiar den tionscadal Keystone. San éirim ba cheart go gceisteodh ealaín ag ár mbraistintí agus ár ndearcthaí, agus machnamh agus plé a spreagadh. Trí na scoláirí a dhíriú ar an rud áitiúil, agus an saol laethúil, thug siad a ndúshlán athmhachnamh a dhéanamh ar a gcuid coincheapa traidisiúnta maidir le céard is fiú ealaín a thabhairt air. Rinneadh iniúchadh ar thráthanna ina saoil féin, go háirithe áiteanna ar thug siad cuairt orthu go minic thart timpeall an bhaile; na háiteanna ina raibh tóir orthu.
Cuireann na “háiteanna” seo - na lárionaid idirghníomhaíochta agus imeachtaí, atá suite go minic in áiteanna nach raibh beartaithe don aidhm sin; áiteanna príobháideacha laistigh de spásanna roinnte - an tríú spás ar fáil do dhéagóirí amach ó na srianta agus na rialacha a bhaineann le baile agus leis an scoil. Dinimic shóisialta ar leith le haghaidh saoirse cainte agus nascacht. Ina ainneoin sin, níl aon ghlacadh leis na háiteanna seo, tugtar áiteanna leadaíochta orthu, deir na daoine fásta leis na hógánaigh bogadh ar aghaidh, gan am a chur amú. Maidir leis an smaoineamh sin gur theastaigh ó ealaíontóirí go ndéanfadh scoláirí na háiteanna seo a cheiliúradh, ceistíodh a réamhbharúlacha den luach a cuireadh ar na háiteanna seo agus dá réir sin spreagadh níos mó iniúchta.
Chuir na hiniúchtaí ar aistear pholl coinín muid le taithí nua inar chuir Mitch agus James an grúpa in aithne do thionchair ealaíonta amhail ealaín fuaime ó Mary Anne Amacher, agus clár faisnéise i Curraghinalt a rinne Emily MacFarland. Thug gach píosa spreagadh faoin spás inar cuireadh iad; d’inis an áit fhisiceach agus an tírdhreach an scéal nó ba scéal é. Thug an méid sin spreagadh do na scoláirí dul amach agus inneachar a bhailiú lena scéal féin a insint. Bhain siad úsáid as taifeadadh fuaime, grianghrafadóireacht, an focal scríofa agus scannán. Bhí catalóg ilchéadfach sonraí á tógáil a bheadh ag feidhmiú mar phríomhfhoinse ar deireadh.
Cuireadh síneadh níos mó ar ár gcomharghrúpa nuair a tugadh isteach saineolas ár léiritheora fuaime Liam McCartan agus ár scannánóra Emily MacFarland chun cur lenár n-inneachar. Chuir a gcuid roghanna, lena raibh tionchar ag machnaimh scríofa a rinne scoláirí, glaoch idirghníomhach ar Zoom agus siút físeáin ar an láthair ina ndearna scoláirí ionchurtha cruthaitheacha i ngach cinnteoireacht. Maidir leis an taithí ar an srathú agus an ionramháil d’fhuaimeanna ar leith chun píosa iomlán a dhéanamh, chomh maith leis an deis trealamh físléirithe gairmiúil a úsáid, bhain na scoláirí an-sult as.
Bhain mé an-taitneamh as na scoláirí a fheiceáil, de réir mar a rinneadh forbairt ar an tionscadal, ag tumadh níos mó laistigh den tionscadal. Ba léir óna machnamh go raibh a scríbhinní tosaigh ag cur síos go liteartha ar na seisiúin, ach de réir mar a d’fhorbair an tionscadal agus gur lig na scoláirí iad féin a bheith níos gafa, bhí an chuma ar a gcuid scríbhinní go raibh níos mó tuisceana ann. Rinne siad machnamh ar an gcaoi a bhféadfaí téamaí a chur in iúl laistigh den inneachar; d’fhéadfadh téad ziplíne ó chlós súgartha leithlisiú a chur in iúl, bhí doire crann san fhaiche aonaigh mar shiombail ar phríobháideachas in áit phoiblí. Ba shiombalachas agus meafar iad a gcuid smaointe anois, lorgaíodh ceangail lasmuigh dá míniú liteartha. Creidim gurbh é seo ceann de na scéalta ratha ba mhó sa tionscadal; intinn an scoláire a oscailt agus a thuiscint go raibh gach acmhainn a theastaigh uathu chun cruthú agus réiteach a fháil go díreach os a gcomhair go minic, níl ag teastáil uathu ach am a thabhairt dóibh féin chun féachaint agus breathnú.