Blag 3 - Julie Forrester, Amharc-ealaíontóir
Is amharc-ealaíontóir í Julie Forrester atá lonnaithe i gCathair Chorcaí. Tá sí ag obair le gach cineál duine i ngach cineál suíomh ó d'fhill sí ar Éirinn sna 1990idí. Déanann a saothar ceiliúradh ar phróiseas agus iniúchadh oscailte ar ábhair agus ar chomhthéacs. Tá Julie Forrester cónaithe faoi láthair le Kidsown Publishing Partnership ag Scoil Chill Ard, Co. an Dúin.
Blag 3
De réir mar a leathnaíonn an bhliain nua isteach san Fhómhar ba mhaith liom machnamh a dhéanamh ar an am corraitheach sin, cúpla mí ó shin, nuair a shín na laethanta saoire amach romhainn agus nuair a bhí an gnáthamh á dhíscaoileadh isteach i laethanta fada an tsamhraidh.
Is gnách go dtosaíonn mo shamhradh le seachtain de ghníomhaíocht chruthaitheach le múinteoirí, mar chuid dá bhForbairt Ghairmiúil Leanúnach. Bíonn an Clár FGL seo, á reáchtáil ag CRAFTed agus Ionad Oideachais Iarthar Chorcaí, ar siúl i mbunscoil óstach éagsúil gach bliain agus is é 25 an líon rannpháirtithe a bhíonn ann. Mar sin, bíonn na múinteoirí i suíomh a bhfuil siad eolach air ina ndéantar a róil a aisiompú, ina ndéantar na táblaí a iompú, ina n-éiríonn an múinteoir ina dhalta, agus, de réir mar a fuair mé amach, déanann siad an t-athrú seo go nádúrtha agus go fonnmhar!
Bíonn sceitimíní ar mhúinteoirí ag an am gnóthach seo, bíonn faoiseamh orthu agus á ndéanamh scíthe ag gabháil isteach sa samhradh agus bíonn braistint fhéinmheastóireachta agus mhachnaimh acu agus iad ag pacáil suas tar éis bliana sa seomra ranga. Caithfidh an clár FGL aghaidh a thabhairt ar an dinimic ‘deireadh bliana’ seo agus cuireann struchtúr agus ábhar an chláir an t-am luachmhar seo ar fáil do mhúinteoirí bheith le chéile, idir phiaraí, chun smaointe a roinnt, a bheith in ann an scéala is déanaí a fháil, bualadh le cairde nua agus taitneamh a bhaint as cuideachta a chéile. Tar éis bliana de ghnáthamh agus de fhreagracht, tá sé in am a bheith ar ‘an taobh eile’ agus deis a thabhairt dóibh a suaimhneas a dhéanamh, agus saoirse iomlán a bheith acu le cur chuige “cad a tharlaíonn?” a ghlacadh. Lenár gclár FGL tugtar neart ama do shúgradh idirghníomhach agus ag an am céanna cruthaítear deiseanna chun gnáthaimh agus roghanna seomra ranga aonair a roinnt, a thástáil agus a mheas. Is áit í ina bhfuil próiseas ‘fionnachtana i dtreo’ rud éigin mar an modus operandi do gach gníomhaíocht, áit nach bhfuil ann d’fhormáid ‘seo ceann a rinne mé ní ba luaithe’ le gabháil i dtuilleamaí air/le cuir romhat/le comhlíonadh/le cóipeáil. I gcás go leor múinteoirí, a bhfuil braistint dhomhain freagrachta orthu, agus a bhítear ag súil go mbeidh smacht acu i gcónaí, agus a chaithfidh torthaí intomhaiste a bhaint amach ar fud seomra ranga daltaí, d'fhéadfá cur chuige an ealaíontóra seo tasc scanrúil a chur rompu agus a bheith ag léim isteach sa dorchadas. Tá muinín mór sa phróiseas i gceist leis an gcur chuige fionnachtana agus teastaíonn roinnt cleachtais, is féidir leis teacht i ngiorracht le díograis agus cur i gcoinne i seomra ranga atá lán de phearsantachtaí éagsúla agus brúnna feidhmíochta. Is é an luach saothair a fhaightear ón gcleachtas críochnaithe oscailte seo ná muinín a bheith agat as cumas an pháiste tabhairt faoi dhúshlán an taisc ag a leibhéal féin.
Mar sin de réir spiorad an téarma nua ba mhaith liom ceann de na gníomhartha scaoilte is fearr liom a roinnt anseo chun líníocht a dhéanamh. Tagann an ghníomhaíocht seo ó chóipeáil, nó, níos tábhachtaí fós, ó bhreathnóireacht, agus ceiliúrann sé cumas na cumadóireachta. Is cluiche líníochta é de mheon seanchóisir, Cogarnach Shíneach. I mo shampla tháinig an bunábhar i bhfoirm ghrianghraif a bhailigh mé de bhláthanna fiáine Éireannacha atá imithe in éag agus i mbaol (ach d’fhéadfadh an fhoinse a bheith ó ‘chatagóir’ ar bith eile go héasca agus tá sé oiriúnach chun díriú go géar ar aon réimse taighde). Tugtar cuireadh do gach duine a bhileog A2 a fhilleadh ina 8 gcuid agus uimhrithe 1 go 8 (i seomra ina bhfuil múinteoir/daltaí bríomhara, ba léir go tapa gur tasc ann féin é seo!)
Sa chéad chuid, le huimhir “1” air, tá orthu líníocht a dhéanamh óna ngrianghraif. Réitím teorainn ama 5 nóiméad do gach líníocht. Ansin cuireann gach ealaíontóir an bhileog ar aghaidh chuig an duine ar dheis agus caithfidh siad líníocht a réamhtheachtaithe a chóipeáil sa chéad chuid eile. Níl cead ag rannpháirtithe ach breathnú ar an líníocht roimhe amháin agus ní mór dóibh oibriú ón bhfaisnéis atá sa chuid sin. Téann an líníocht timpeall an tábla agus tagann sé ar ais chuig an chéad línitheoir.
Bíonn na torthaí suimiúil i gcónaí, is féidir linn an truailliú a fheiceáil ó líníocht amháin go dtí an chéad líníocht eile is féidir linn athruithe, easnaimh agus ábhalmhéaduithe a thabhairt faoi deara agus is féidir linn smaoineamh ar éabhlóid, dearadh, tuislí, cóipeáil, úrnuacht, dearcadh, samhlaíocht, rogha agus dul chun cinn a dhearbhaíonn gach lámh ealaíontóra san obair dheiridh. Is féidir leis a bheith ina thúsphointe do gach cineál fiosrúcháin agus tuilleadh saothar ealaíne. Baineann an ghníomhaíocht seo leis an gcaidreamh idir foirfeacht agus aireagán, fiosrúchán domhain ann féin. Níl aon rud cheart ná mícheart ann agus tá sé dodhéanta toradh ‘ceart‘ a rialú. Is iomaí riail a bhristear. Is breá liom an ghníomhaíocht seo go háirithe toisc go ndéanann sé ceiliúradh ar chóipeáil – ceann de na peacaí marfacha i saol an pháiste, agus go minic is é an crá croí is mó i seomra ranga an mhúinteora. Ní hamháin sin, ceiliúrann sé droch-chóipeáil, rud a dhéanann tairbhe as drochnós. Ceiliúrann sé comhoibriú agus éilliú agus gach a n-athraíonn ón mbunleagan. Déanann sé an leagan bunaidh a cheiliúradh.
I ndiaidh an chleachta seo, éiríonn an tarraingt i bhfad níos fusa do gach duine.
