Caolaigh de réir réigiúin
Caolaigh le Foirm Ealaíne
Caolaigh le leibhéal na Scoile
Theatre Making and Citizenship
íomha (c) Abbey Theatre 2015
Inis dúinn scéal do thionscadail – cad faoina bhfuil sé?
Soláthraíonn Amharclann na Mainistreach deiseanna do dhaoine óga mothúcháin a léiriú faoina ndomhan agus a Stát trí ealaíona an téatair a úsáid. Teastaíonn uainn go mbraitheann na daltaí go bhfuil úinéireacht chathartha acu ar a nAmharclann Náisiúnta. Chun an cuspóir seo a bhaint amach, táimid meáite ar fheasacht a mhúscailt i measc daoine óga ar na naisc fhairsinge chathartha, chultúrtha, shóisialta agus chruthaitheacha a thagann chun solais trí dhul i ngleic leis an téatar agus déanamh téatair. D’fhorbair Sarah FitzGibbon an cúrsa seo, i gcomhoibriú le Máire O’Higgins, Coláiste Pobail Larkin, faoi choimirce Rannóg Pobail agus Oideachais Amharclann na Mainistreach. Baineadh triail phíolótach as an gcúrsa seo i gColáiste Larkin ó Mheán Fómhair 2013 go dtí Bealtaine 2015 le rang 103. I gcaitheamh an dá bhliain agus 100 uair an chloig, déanann na daltaí a n-inniúlacht i sé phríomhscil a fhorbairt agus bhí straitéisí soiléire litearthachta, labharthachta (Litearthacht ó Bhéal) agus uimhearthachta le sonrú i 16 de na 24 ráiteas foghlama.
Tá trí shnáithe ann:
I Snáithe 1, téann na daoine óga i ngleic leis na 4 Choincheap in Oideachas Saoránach Sóisialta Polaitiúil (OSSP); Dínit Dhaonna, Idirspleáchas, Cearta agus Freagrachtaí agus Daonlathas; tús le déanamh téatair.
I Snáithe 2, úsáidimid scéal Romeo and Juliet mar fheithicil trína bhfiosraímid an éifeacht a bhíonn ag achrann ar phobal. Déantar seo a fhorbairt ina shaothar taibhithe, áit a lorgaímid chun leas a bhaint as prótacal foghlama an phróisis táirgthe mar ionsamhlú ‘saothar fíorshaoil’ le róil, freagrachtaí, spriocdhátaí, obair bhuíne agus comhoibriú sannta.
I Snáithe 3, d’fhorbair na daltaí a bpíosa féin téatair chun feasacht a mhúscailt ar shaincheist shóisialta a imríonn tionchar ar a bpobal féin. Stiúrann na daltaí go leor dá bhfoghlaim féin le tascanna taighde fhéinspreagtha a leagann an bonn faoina script. Tá an píosa taibhithe bunaithe ar aon idirghníomhú, monalóga, nó amhráin a spreag taighde domhain na ndaltaí. Is féidir fíricí agus sonraí ar thángthas orthu a chur san áireamh chomh maith. Tá struchtúrú na scripte taibhithe sách neamhchasta.
Cé a bhí páirteach ann? Conas ar chuir tú tús leis?
Rannpháirtithe: Rannóg Oideachais Amharclann na Mainistreach agus rang OSSP na Chéad Bhliana i gColáiste Pobal Larkin. In 2011, thosaíomar le comhráite lenár meánscoil áitiúil – Coláiste Pobal Larkin. I gcaitheamh 2012, bhí bliain de phlé agus pleanáil againn idir an t-ealaíontóir agus an múinteoir.
Conas a forbraíodh na smaointe agus conas a d’oibrigh na daoine óga, an t-ealaíontóir agus an múinteoir le chéile?
Fad a rinneadh struchtúr a dhearadh, bhí athbhreithniú á dhéanamh againn air ar bhonn leanúnach leis na daoine óga. Anuas air sin, d’iarramar orthu i gcónaí aiseolas a thabhairt ar conas a bhraith siad a bhí ag éirí leo sa chúrsa. Nuair a bhí orainn an saothar ealaíne a chruthú, ba chur chuige an-chomhoibritheach a bhí ann, agus bhí an múinteoir agus an t-ealaíontóir ar na headránaithe deiridh maidir leis an téacs a bheadh le taibhiú. É sin ráite, bhí ar na daoine óga comhaontú a dhéanamh chun an téacs a thaibhiú agus rinneadh mionathruithe air.
Cén gnéithe den tionscadal a thaitin go mór leat? Cén gnéithe den tionscadal a chuir dúshlán romhat?
Breathnú a dhéanamh ar na hamanna siúd inar rith rudaí linn, nuair a tuigeadh coincheapa agus nuair a baineadh tascanna amach. Ba rí-dheas linn, chomh maith, a thabhairt faoi deara go raibh méadú ag teacht ar mhuinín na ndaltaí maidir lena gcumas chun tuairim a bheith acu agus an tuairim sin a léiriú.
Cén léargais ón tionscadal is fiú a roinnt? (B’fhéidir go bhfuil iad seo beag, ach d’fhéadfaidís bheith tábhachtach duit)
Smaointeoirí sofaisticiúla iad daoine óga. Féadfaidh daoine óga tionchar a imirt ar athrú ina bpobail. Féadfaidh forbairt teacht ar mhúinteoir mar ealaíontóir i gcuideachta múinteoir ealaíontóra sa seomra ranga. Treisítear obair ealaíontóra nuair a bhíonn eagraíocht ealaíon aici le tacú léi chun an clár a sholáthar.
Ar athraigh aon rud mar thoradh ar an tionscadal?
Thug an Amharclann Náisiúnta gealltanas chun páirt ghníomhach a ghlacadh i nDéanamh Téatair i Meánscoileanna agus chun tacú le cuimsiú na nEalaíon Téatair sa Churaclam.
Rinne daltaí difríocht i saol grúpaí leochaileacha ina bpobal trí fheasacht a mhúscailt ar shaincheisteanna agus trí thiomsú airgid.
Máire:
- D’fhorbair na daltaí braistint láidir de cheangal lena chéile mar aon le leibhéal méadaithe de mheas orthu féin.
- Rinne Amharclann na Mainistreach saol daoine óga ina bpobal áitiúil a chlaochlú.
- D’fhorbair daoine óga léirthuiscint do Théatar.
- Rinneadh scileanna scríbhneoireachta cruthaithí daltaí a fhairsingiú agus a dhoimhniú.
- Tháinig feabhas substainteach ar scileanna litearthachta ó bhéal na ndaltaí agus tá méadú tagtha ar a bhfoclóir agus tá struchtúir abairte níos forbartha le sonrú (e.g. abairtí níos faide, insint níos soiléire ...).
- Tá na scileanna cur i láthair ar chaighdeáin níos airde mar thoradh ar chleachtaí agus díospóireachtaí agus cur i láthair rialta sa rang. Leag ceisteoireacht ardoird an bonn faoin idirghníomhú agus an ceistiúchán le haoichainteoirí. D’eascair sofaisticiúlacht an cheistithe ó thaighde agus fiosrúchán dian a dhéanamh.
Spotsolas
Ealaíontóir(í):
Sarah FitzGibbon
My name is Sarah FitzGibbon and I have been engaged by The Abbey Theatre’s Outreach and Education Department since early 2012. I have worked in the area of drama facilitation, theatre and education for over twenty five years. I was reared in a household steeped in a joint love affair between theatre and education. I spent my childhood amusing myself and my siblings during rehearsals and backstage. I knew that this was a privilege, sacred and great fun. It was also politically empowering. I was surrounded by people who were either oppressed by the state for their sexuality, shunned for their difference or had an opinion or an injustice they wanted to express, and they had the creative tools to express it – giant puppets expressing the oppression of apartheid; attending the wood quay protests and the parade of innocence. Through these events, I saw that what we did creatively could inspire the conversation. A group of people using the power of drama and theatre to start a social conversation has dominated my work through its various twists and turns ever since.
Theatre is the most collaborative of art forms. It encourages a variety of different artistic diciplines to work together in the creation of a signal piece of art. Discord within that collaboration tells in the final piece. Therefore an open, welcoming and mutually respectful attitude is vital when creating collaboratively and it is the responsibility of all involved to keep it that way. This then allows for the huge joy and playfulness engendered by engaging with the collaborative arts.
Múinteoir(í):
Máire O'Higgins
Máire O'Higgins is a teacher at Larkin Community College Dublin. She has worked in the formal education sector in Inner City Dublin for 23 years. Prior to this she was a Theatre Director with Passion Machine Theatre Company and a founder member of Pigsback Theatre Company Dublin. In 2003 Máire established a Learning Through Arts Scholarship Programme at Larkin Community College. The programme ran for six years. Students on the programme did their Junior Cycle subjects through the arts. They worked with an artist in residence and arts organisations, in the classroom and in the local community. From 2010 to 2013, students at the College engaged in an intergenerational project with the National Museum of Ireland. See www.ouririshheritage.org/category/test
Máire is interested in nurturing the stillness that emerges through creative and collaborative engagement with young people and in her own life. This she believes can be best done in partnership with teachers, artists, arts and cultural institutions, beautiful places, spaces and meditation. Máire has a BA in Italian and English from UCD and an MA in Chaplaincy and Pastoral Care from DCU. She recently attended a Professional Diploma Course for Entrepreneurial Educators at The Innovation Academy in UCD. The course reignited Máire’s passion for collaborative and creative engagement in education.
Eile:
(Coimeádaí, gníomhaireacht):
The Abbey Theatre
The Abbey Theatre is committed to opening up Ireland’s National Theatre so everyone can participate. For the Community and Education Department this includes engaging directly with students, educators and the national curriculum. We provide opportunities for young citizens to express feelings about their world and their State using the theatre arts. We want the students to feel a civic ownership of their National Theatre. To achieve this aim, we strive to raise awareness among young people of the rich civic, cultural, social and creative connections that emerge through engagement with theatre and theatre making. Sarah FitzGibbon, Education Consultant to The Abbey Theatre, has been working in the college over a three year period developing programmes to integrate theatre practice into classroom teaching. This is part of the department’s ongoing campaign to have theatre making considered as a subject in the Secondary school system.
Ealaíontóir(í)
Sarah Fitzgibbon
Múinteoir(í)
Máire O’Higgins
Foirmeacha Ealaíne
Leibhéal
Scoil/Grúpa
Larkin Community College
Rannpháirtithe
21
Réigiún
Aois/Rang
13-15
Dátaí
2013 - 2015
Naisc
Ceannaireacht Ghníomhaireacht
The Abbey Theatre
Príomhthéamaí / línte fiosrúcháin
Theatre Making and Citizenship
Snáitheanna Curaclaim
Civic Social Political Education, English
Higher order questioning formed the basis of interaction and interrogation with guest speakers. The sophistication of the questioning emerged from rigorous research and enquiry.
Máire O'Higgins, Teacher
